Meesterverteller Evelien Rutten: ‘Ik ben nog nooit zo gelukkig geweest als tijdens het maken van die podcast’

Dit interview verscheen in de tweemaandelijkse nieuwsbrief van de Meestervertellers. Schrijf je hier in!

Deze journalist bezocht in 2017 voor het eerst de True Stories Conferentie van de SVJ. Toen besloot ze: vanaf nu wil ik alleen nog verhalende journalistiek bedrijven. Het resulteerde in een boek en een podcast, die niet onopgemerkt bleef door de jury van de Meestervertellers. Ze bekroonden Evelien Rutten tot Meesterverteller in de categorie Luisteren, voor haar podcast Roadtrip naar Auschwitz. ‘Het voelde net als aan het begin van mijn carrière: dat je een beetje aan het sukkelen bent, dat je iets nieuws aan het leren bent. En dat was heel avontuurlijk.’

Evelien is al 25 jaar journalist, voornamelijk schrijvend. Ze begon bij vrouwenblad Flaire, werkte als culinair journalist, en schrijft tegenwoordig voor De Standaard, De Tijd en Knack Weekend. Ze is iemand die heel graag literatuur leest, dus het idee van narrative journalism interesseerde haar al heel lang. Toen ze over de conferentie hoorde, dacht ze: daar moet ik bij zijn. ‘Het was een bad waar ik in ging zitten.’

‘Van de eerste tot de laatste seconde heb ik genoten. Ik ging naar alle workshops, zat daar met een pen en notitieboekje alles te noteren. Ik had een soort verliefd gevoel als ik die journalisten hoorde praten. Toen dacht ik: dit moet ik ook doen!’

Wanneer dacht je: ik ga van mijn familiegeschiedenis een journalistiek verhaal maken?
‘Ik wist dat ik de trip naar Auschwitz met mijn dochter en tantes wilde documenteren. Nadat ik De kunst van het verdwijnen had geluisterd is het besef gekomen dat het een podcast moest worden.’

‘Ik heb altijd in opdracht gewerkt. Je schrijft dan korte stukjes en moet altijd rekening houden met de tone of voice van dat medium. Ik voelde ineens: ik moet iets maken waarbij niemand me zegt hoe ik het moet doen. Ik ga geen compromissen sluiten. Toen heb ik de makers van De kunst van het verdwijnen gecontacteerd en gezegd: ik heb nul ervaring met podcast maken, maar ik voel dat dit iets is wat ik moet doen. Zij hebben waardevolle tips gegeven.’

‘Ik ben nog nooit zo gelukkig geweest als tijdens het maken van die podcast. Ik heb echt beseft: dit wil ik doen, voor de rest van mijn leven.’

Had je eerder verhalende technieken gebruikt in je werk?
‘Sinds die conferentie ben ik dat heel bewust gaan doen. Zelfs in korte stukken. Ik ben echt op zoek gegaan naar mijn eigen stem. En ik heb me een vrijheid gepermitteerd om literaire technieken toe te passen in al mijn stukken. Dat heeft geleid naar deze podcast.’

‘Je moet vertrouwen leren krijgen in jezelf. Vertrouwen dat mensen je graag lezen. Dat je persoonlijkheid daarin zit, dat je de mens achter het stuk voelt.’

Hoe ben je te werk gegaan voor deze podcast?
‘Ik had in mijn leven maar twee podcasts gehoord: De kunst van het verdwijnen – die vond ik echt fantastisch –; en Waar is zuster Gabrielle? – die vond ik heel teleurstellend. Toen dacht ik: ik heb nu twee podcasts gehoord, één die ik heel goed vind, en één zoals ik het niet zou willen. Ik weet genoeg. En ik ben gestopt met luisteren.’

‘Ik heb de hele podcast eerst uitgeschreven. Ik zat in een heel diepe focus. Ik wist álles, ik wist precies wat iedereen gezegd had, en waar. Ik heb honderden boeken gelezen, honderden uren geluisterd. Uit die wolk rondom mij ben ik gaan plukken, met literaire technieken: cliffhangers, vooruitwijzingen. Ik vond het heel fijn dat ik alles wist en in aflevering één al een verwijzing kon maken naar het einde van de laatste aflevering.’